Wat zijn de bevoegdheden van een leidinggevende?
Een leidinggevende binnen een bedrijf kan extra bevoegdheden toegeschreven krijgen, om de activiteiten van medewerkers binnen bepaalde perken te houden. De aard van deze activiteiten en de mate waarin grenzen kunnen worden overschreden, is niettemin sterk afhankelijk van de functie waar het om gaat. Zo zal een topfunctionaris binnen een overheidsinstantie bijvoorbeeld zo nu en dan gecontroleerd worden op het al dan niet aannemen van giften van derden. In veruit de meeste bedrijfsprocedures staat namelijk omschreven dat dit niet mag, omdat medewerkers anders mogelijkerwijs hun eigen voordeel uit zakenrelaties zouden proberen te behalen.
Maar hoe ver reiken deze bevoegdheden? En nog belangrijker; gelden ze enkel binnen de reguliere werktijden, of ook daarbuiten? Ook dit is wederom sterk afhankelijk van zowel de specifieke functie als ook de aard van het bedrijf waarvoor men werkt. Er zijn echter wel een aantal standaard gevallen die als uitgangspunt kunnen dienen, welke hieronder worden beschreven.
Activiteiten die een gevaar voor de onderneming en derden kunnen vormen
Er bestaan functies die een zekere mate van verantwoordelijkheid inhouden. U kunt hierbij al gauw denken aan koeriers en chauffeurs, die continu onderweg zijn en dientengevolge fris en gezond aan het verkeer deel dienen te nemen. In een dergelijk geval bestaat de mogelijkheid dat een werkgever de bevoegdheid heeft om diens chauffeurs aan gezondheidstests en tevens alcoholcontroles te onderwerpen. Is een chauffeur dronken, dan kunt u zich inbeelden dat dit nu niet bepaald een fraai visitekaartje voor de onderneming zal zijn. Maar nog veel erger is het zeer realistische scenario, dat een dronken chauffeur een zeer gevaarlijke situatie op de openbare weg kan creëren.
Werkgevers zijn in deze situatie dus soms bevoegd om zowel binnen als buiten kantoortijden een vinger aan de pols te houden als het gaat om het gebruik van alcohol of andere verdovende middelen. Als een werknemer een avondje flink feest, blijft de dag erna immers ook restalcohol in diens bloed aanwezig. Het is dus aannemelijk dat een chauffeur zo nu en dan buiten werktijd gecontroleerd wordt op zijn of haar activiteiten. Dit is wel een forse inbreuk op de privacy, dus kan niet zonder meer.
Activiteiten die fraude in de hand kunnen werken
Naast de gevallen die gevaarlijke situaties kunnen veroorzaken, bestaan er ook controlemechanismen die geënt zijn op het tegengaan van fraude en andere manieren van het behalen van economisch voordeel. Indien een beleidsambtenaar buiten werktijd veel zakelijke afspraken heeft, kan een werkgever verzoeken om gedetailleerde informatie omtrent deze afspraken. Zo zal de ambtenaar misschien notulen moeten overleggen, of een beschrijving van het doel van de afspraak. Ook komt het voor dat facturen van horecagelegenheden dienen te worden ingeleverd, zodat medewerkers niet hun boekje te buiten gaan en exorbitante bedragen neertellen voor etentjes.
In deze gevallen wordt met name beoogd het bedrijf te beschermen tegen onrechtmatig gebruik van financiële middelen, ofwel tegen de eerder genoemde onderhandse afspraken tussen relaties onderling. Beide scenario’s zouden namelijk nadelig kunnen zijn voor de organisatie.
Bevoegdheden van werkgevers dienen wel proportioneel te zijn
Hoewel bovenstaande situaties logisch kunnen klinken, zijn er ook vaak gevallen bekend waarin werkgevers te ver gaan met het uitoefenen van controle op medewerkers. U bent als werknemer zeker niet verplicht om persoonlijke informatie zomaar aan uw werkgever te overhandigen. Bevindt u zich in een situatie waarin uw werkgever iets van u wil weten, maar twijfelt u of u deze informatie ook moet geven? Dan kunt u ons altijd even contacteren, wij staan u graag te woord. Onze juridisch specialisten kunnen u van sluitend advies voorzien, waarmee u snel te weten komt of uw werkgever wel over de bevoegdheid beschikt bepaalde gegevens van u te mogen vragen.